U herkend het vast!? Plakkende kleppen! Eén van grootste irritaties van elke saxofonist. Juist in belangrijke sole blijft net die ene klep plakken. Hoe komt dat nou toch?

In saxofoons wordt gewerkt met natuurproducten. Zo zijn de meeste polsters in de saxofoon gemaakt van lamsleer. Leer kan na verloop van tijd gaan plakken. Dat komt door zuren en suikers die in het speeksel zitten. Deze zetten zich af op de toongat rand en in de poriën van het leer. Als het vervolgens opdroogt onstaat dus de kans dat de polsters gaan plakken. Gelukkig is allemaal prima op te lossem!

Welke kleppen op de saxofoon plakken het vaakst?

Dat zijn vaak de “passieve kleppen”, de kleppen die standaard dicht zijn. Of de kleppen waar een lichtere veer onder zit ten opzichte van andere kleppen.

Deze zijn:

– De lage Cis klep. Een passieve klep.
– De Es (Dis) klep. Ook een passieve klep
– De Gis klep. Ook een passieve klep en met een lichtere veer.

en tot slot de Petit Bes klep. Een klep met een lichtere veer.

Verder zijn de andere passieve kleppen die ook meestal plakken maar waar je weinig last van hebt de: Zij Fis, Zij Bes, Zij C en de Zij E kleppen. Deze bedien met de rechter hand. De linkerhand kleppen die passief zijn, zijn de: Palm Key D, Palm Key Es (Dis) en de Palm Key F.

Het plakken van de kleppen, zoals het vaak wordt genoemd, kan eigenlijk niet. Het is niet de klep die plakt maar de polster in de klep die plakt.  Het plakken van de polster ontstaat door de manier waarop deze noten worden gespeeld. De passieve kleppen zijn dus gesloten wanneer ze niet gebruikt worden.  Doordat de klep vaak gesloten is, kan vocht van het spelen minder snel ontsnappen dan bij een open klep, ook wel een actieve klep genoemd, wat leidt tot een grotere kans op vuilophoping. De constante druk op de klep kan ook leiden tot de vorming van een ring door het toongat dat in de polster drukt.

De Petit Bes staat altijd open, zou u denken? Dat klopt, maar deze klep wordt ook ingeduwd bij het spelen van de C en bij de A. Daarom is de veerspanning op deze klep meestal lager afgesteld, zodat er niet te veel druk nodig is om de C en/of de A te spelen. Als de polster van deze klep vuil wordt, heeft deze sneller de neiging om te blijven plakken.

Wat is nu een goede oplossing?

De polsters in de kleppen zijn van lamsleer en vereisen goede verzorging voor een langere levensduur. Het is daarom essentieel om uw saxofoon na het spelen altijd schoon te maken en niet vochtig op te bergen in de koffer. Ik raad ook aan om bij thuiskomst van een les, concert of repetitie uwsaxofoonkoffer met de saxofoon erin open te zetten, zodat het goed kan luchten.

Daarnaast zijn er producten die kunnen helpen om plakken tegen te gaan, zoals Keyleaves. Dit product steekt u onder de kleppen die standaard gesloten zijn, zodat ze openstaan als de saxofoon niet wordt gebruikt en de polsters minder snel gaan plakken. Raadzaam is om deze alleen te gebruiken als u regelmatig de saxofoon bespeeld. Als u de saxofoon voor een langere tijd niet gebruikt is het raadzaam de keyleafs niet te gebruiken. Waarom? Omdat anders de afdrukring van het toongat, wat in de polster zit, minder wordt en de kans vergroot wordt dat de polster na verloop van tijd niet meer goed sluit.

Een goede verzorging omvat naar mijn mening ook het af en toe reinigen van plakkende polsters met een polster cleaner (polsterolie) in combinatie met een polsterdoekje een koffiefilter. Dit is iets wat uzelf prima kunt doen.

Hoe doet u dit dan?

Op het polsterdoekje doet u een paar druppels van de polster cleaner. Het polsterdoekje stopt u vervolgens tussen de polster en het toongat en u laat de klap los zodat deze sluit. Dan, met een lichte druk op de klep, trekt u het polsterdoekje vantussen de gesloten klep en het toongat. Deze handeling herhaald u een paar zodat u overal ben geweest. De functie van de Polster Cleaner is dat het de polster schoonmaakt en het leer voedt om het leer in topconditie te houden. Ook maakt u meteen het toongat schoon. U zult zien dat er altijd een beetle vocht van de Polster Cleaner achterblijft. Door een soortgelijke vorm te knippen als het polsterdoekje van een koffiefilter kunt u het restant vocht daarmee absorberen. Laat de klep enventjes in een open positie uitdampen en je kan er daarna weer tegenaan. Blijkt nou dat de er nog steeds wat plak zit op de polster, dan kunt u de behandeling natuurlijk nog een keer herhalen.

Hieronder vindt u de benodigde materialen om uw saxofoonpolster in topconditie te houden.